اخیراً در مراکز درمانی متعددی تکنولوژی تهیه نقشه مغزی برای تشخیص گذاری اختلالات روانپزشکی کودک و نوجوان به ویژه اختلال بیش فعالی و کم توجهی استفاده میشود. با توجه به هزینه زیادی که استفاده از این روش به خانواده‌ها تحمیل میکند و ابهاماتی که در مورد اعتبار آن وجود دارد، هیأت مدیره انجمن روانپزشکی کودک و نوجوان ایران بر آن شد تا شواهد علمی موجود را در ارتباط با این روش بررسی کند و نتیجه را در اختیار جامعه علمی و عموم هموطنان قرار دهد. بر این اساس، کارگروه علمی پژوهشی انجمن مطالعات موجود را جمع‌آوری و مرور کرد و نتیجه در قالب یک مقاله مروری کوتاه در سامانه آموزشی انجمن در دسترس قرار گرفت.
(https://edu.iacap.ir)
بررسی نشان داد که هرچند در مطالعات اولیه شواهدی به نفع اعتبار روش تهیه نقشه مغزی (QEEG) به دست آمده ولی این یافتهها در مطالعات بعدی تکرار نشد. در مطالعات جدیدتر اعتبار (حساسیت و ویژگی) این روش پائین گزارش شد و دلایلی نیز در ارتباط با اختلاف موجود در شواهد گذشته و فعلی (از جمله ضعف روششناسی مطالعات پیشین) مطرح شد. اعتبار پایین و تناقض در شواهد موجود، استفاده از این ابزار را برای تشخیصی بالینی تأیید نمی‌کند و کاربرد آن را به شرایط تحقیقاتی محدود میکند.
برخی درمانگران برای استفاده از این روش به تأییدیه سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) استناد میکنند. در این مورد باید یادآور شد که تأییدیه FDA برای یک مورد خاص و در شرایط ویژه، قابل استناد به کاربرد بالینی یک روش یا ابزار در کلینیک‌ها و مراکز درمانی نیست و در این زمینه پیروی از راهنماهای معتبر بالینی اولویت دارند. در حال حاضر هیچ یک از دانشگاه‌ها یا مراکز علمی معتبر این روش را در راهنماهای بالینی خود توصیه نمیکنند.
با توجه به این مستندات، انجمن روانپزشکی کودک و نوجوان ایران تهیه نقشه مغزی را به عنوان ابزار تشخیص اختلالات روانپزشکی، در کلینیک‌ها، مطب‌ها، مراکز روانشناسی و توانبخشی معتبر و مناسب نمی‌داند و استفاده از آن را توصیه نمی‌کند. لازم به یادآوری است بر اساس شواهد موجود، مصاحبه و معاینه بالینی روانپزشکی که بر پایه جمع‌آوری اطلاعات تشخیصی از کودک، والد و سایر منابع انجام میشود همچنان معتبرترین روش تشخیصی است.
هیأت مدیره انجمن روانپزشکی کودک و نوجوان ایران
۱بهمن ۱۴۰۱
