در ادامه گزارشهای ارائهشده از سوی انجمن علمی روانپزشکان ایران دربارهی داروهای روانپزشکی کمیاب یا ناموجود و موردنیاز در بازار کشور، موارد زیر به استحضار میرسد:
الف- فهرست گزارشهای انجمن به وزارت بهداشت از سال 1398 به شرح زیر و متن کامل آنها پیوست است:
- نامه شماره ۳۲۶۸۵/۷۷ به تاریخ 5/3/1398
- نامه شماره ۳۲۷۶۱/۷۷ به تاریخ 22/4/1398
- نامه شماره ۳۲۷۷۰/۷۷ به تاریخ 27/4/1398
- نامه شماره ۳۲۷۸۳/۷۷ به تاریخ 12/5/1398
- نامه شماره ۳۳۴۶۶/۷۷ به تاریخ 20/12/1399
- نامه شماره ۳۳۷۵۴/۷۷ به تاریخ 23/6/1400
- نامه شماره ۳۳۸۲۲/۷۷ به تاریخ 3/8/1400
- نامه شماره ۳۴۰۶۸/۷۷ به تاریخ 11/4/1401
- نامه شماره ۳۴۱۱۲/۷۷ به تاریخ 5/6/1401
ب- یادآوری این نکته بسیار مهم است که «کمبود نسبی این داروها در بازار»، «دسترسی ناقص به هر یک از داروهای تجویزشده»، «نبودن هریک از داروها با وجود دسترسی به داروهای همخانوادهی آن» و «عدم استمرار دسترسی به هر دارو» برای هریک از افراد مبتلا به اختلالات روانپزشکی و خانوادهی آنها میتواند مساوی با آشفتگی در زندگی فردی، خانوادگی، شغلی و اجتماعی باشد. اهمیت دسترسی گسترده و پایدار به داروهای روانپزشکی حتی دربارهی برندهای این داروها نیز صادق است، به گونهای که استمرار بهبودی بسیاری از افراد وابسته به وجود برند خاصی از داروست. بر این اساس، بسیار ضروری بود که وزارت محترم بهداشت برنامهریزی دقیقی برای اطمینانیافتن از استمرار دسترسی به طیف گستردهی داروها در اشکال مختلف میداشت و امید است این آیندهنگری در دستور کار قرار گیرد.
پ- برخی از داروها با وجود اهمیت فوقالعاده، در مقاطعی نایاب بوده است که هرچند هماکنون در بازار موجود یا نسبتاً موجود است، جلوگیری از نایابشدن مجدد آنها حیاتی است؛ مانند قرص لیتیوم کربنات (300 میلیگرم)، کپسول فلوکستین (20 میلیگرم)، قرص هالوپریدول (5 میلیگرم)، قرص پرفنازین (8 میلیگرم) و قرص ترازودون (50 میلیگرم).
ت- برخی از داروها با وجود یادآوری مکرر به وزارت محترم بهداشت کماکان نایاب هستند؛ مانند قرص ریتالین (10 میلیگرم) و اشکال طولانیاثر (دپو) داروهای آنتیسایکوتیک مانند هالوپریدول. و برخی از داروها ناگهان دچار کمبود میشوند که برای بیماران و روانپزشکان غافلگیرکننده است؛ مانند وضعیت کنونی قرص ریسپریدون.
ث- فهرست داروهای مورد نیازی که در بازار کمیاب، نایاب و یا ناپایدار است:
| ردیف | نام دارو | شکل فراوردهی دارویی | دوزاژ (میلیگرم) |
| 1 | Acamprosate | قرص | 300 |
| 2 | Atomoxetine | کپسول | 10 و 18 و 25 و 40 |
| 3 | Bupropion | قرص | 75 |
| 4 | Buspirone | قرص | 5 |
| 5 | Clonidine | قرص | 2/0 |
| 6 | Donepezil | قرص | 5 |
| 7 | Escitalopram | قرص | 20 |
| 8 | Flupentixol decanoate | آمپول | 20 |
| 9 | Fluphenazine | قرص | 5/2 و 5 |
| 10 | Fluphenazine Decanoate | آمپول | 25 |
| 11 | Haloperidol | قرص | 5 |
| 12 | Haloperidol Decanoate | آمپول | 50 |
| 13 | Haloperidol lactate | آمپول | 5 |
| 14 | Hydroxyzine | قرص | 25 |
| 15 | Isocarboxazid | قرص | 10 |
| 16 | Lisdexamfetamine (Vyas) | کپسول | 30 و 50 و 70 |
| 17 | Lorazepam | آمپول | 2 |
| 18 | Maprotiline | قرص | 75 |
| 19 | Methylphenidate | قرص طولانیاثر | 18 و 36 و54 |
| 20 | Methylphenidate (Ritalin) | قرص | ۱۰ |
| 21 | Modafinil | قرص | 100 |
| 22 | Naltrexone | کپسول | 50 |
| 23 | Olanzapine | قرص | 5 و 5/2 |
| 24 | Oxcarbazepine | قرص | 150 و 300 |
| 25 | Paroxetine | قرص | 20 |
| 26 | Perphenazine | قرص | 8 |
| 27 | Pimozide | قرص | 1 و 4 |
| 28 | Pramipexole | قرص | 7/0 |
| 29 | Promethazine | آمپول | 50 |
| 30 | Promethazine | قرص | 25 |
| 31 | Risperidone | قرص | 1 و 2 و 3 و 4 |
| 32 | Risperidone | قطره/محلول خوراکی | 1 |
| 33 | Rivastigmine | قرص | 3 |
| 34 | Succinylcholine Chloride | آمپول | 500 |
| 35 | Thiopental (sodium) | آمپول | 1000 |
| 36 | Thioridazine | قرص | همه دوزاژها |
| 37 | Thiothixene | کپسول | 5 |
| 38 | Topiramate | قرص | 100 |
| 39 | Tranylcypromine | قرص | 10 |
| 40 | Trazodone | قرص | 50 و 100 |
| 41 | Trifluoperazine | قرص | 5 |
| 42 | Varenicline | قرص | 1 |
دکتر مجید صادقی
رئیس انجمن علمی روانپزشکان ایران
